U posljednje vrijeme pojavljuje se interes za primjenu bakterifoga u kontroli i suzbijanju AGMP. Razlog za to pronalazi se u spoznaji da se bakteriofazi mogu relativno lagano otkriti te da se koriste već duže vrijeme u liječenju infekcija u ljudi. Naime, bakteriofazi se autodoziraju na mjestu infekcije i pokazuju neznatnu toksičnost. Zbog specifičnosti za nosioca, bakteriofazi ne uzrokuju znatne promjene u sastavu normalne flore. Način djelovanja im je drugačiji od antibiotika te postoji mala vjerojatnost pojavljivanja rezistencije na njihovo djelovanje. Također, bakteriofage možemo promatrati kao ekološki prihvatljive proizvode jer potječu iz neposredne prirode. Do sada je sekvencirano 48 genoma bakteriofaga P. larvae. Utvrđeno je da svi bakteriofazi bakterije P. larvae kodiraju enzim amidazu koja uzrokuju lizu (razgradnju) peptidoglikana u staničnoj membrani P. larvae. Međutim, potrebna su daljnja istraživanja kako bi se primjena bakteriofaga P. larvae mogla uvesti kao rutinska metoda u kontroli i suzbijanju AGMP. Posebno je važno da terapeutski bakteriofazi liziraju određene sojeve ciljanih bakterija, a da pri tome očuvaju mikrobiotu u pčela i cijeli habitat oko pčelinjaka. Također, još uvijek je nepoznanica kako bakteriofag penetrira u bakteriju P. larvae i uzrokuje njezinu lizu, odnosno, kako se P. larvae brani od bakteriofaga.

Dezinfekcija- sterilizacija u pčelarstvu

Dezinfekcija uključuje postupke kojima je cilj smanjiti broj patogenih mikroorganizama u neživim sredinama, površinama, predmetima, tekućinama i zraku ispod infekcijske doze, a sterilizacija podrazumijeva proces fizikalnog ili kemijskog uništenja svih mikroorganizama (BLOCK, 2001.). Budući je sterilizacija mnogo složeniji i skuplji postupak, dezinfekcija je učinkovit i zadovoljavajući postupak u mnogim slučajevima. Poznavanje tehnika i provedba mjera dezinfekcije u pčelarskoj proizvodnji utječu na biološko-uzgojno stanje pčelinjih zajednica te kvalitetu meda i drugih pčelinjih proizvoda. Najnoviji podaci iz Južne Amerike pokazuju da svega 54,7 % pčelara provodi dezinfekcijske mjere u vidu primjene opaljivanja plamenom i/ili kuhanja u vodenoj otopini kaustične sode.

BEDNÁŘ i sur. (2009.) opisali su različite oblike fizikalne i kemijske dezinfekcije pčelarskog pribora i opreme. Također, navode da uspjeh provedbe dezinfekcijskih mjera u pčelinjaku ovisi o pravilnom izboru dezinficijensa, spektru mikroorganizama koji se žele uništiti, preporučenoj koncentraciji radnih otopina i načinu primjene dezinficijensa, dužini trajanja izlaganja dezinficijensu, te materijalu koji se dezinficira sa stanovišta njegovog mogućeg oštećenja i učinku na okoliš. Međutim, dezinfekcijski učinak ovisi i o fiziološkim svojstvima mikroorganizama. Posebice se to odnosi na starost odnosno stupanj razvoja mikroorganizma, sadržaj pigmenta, vrstu podloge potrebnu za rast te otpornost pojedinih vrsta mikroorganizama. Uočeno je da dezinficijensi ponekad imaju selektivni učinak na određene mikroorganizme odnosno da može doći do inhibirajućeg ili pak pojačanog djelovanja ako se međusobno kombiniraju dva ili više dezinficijensa.

Mehanizam djelovanja dezinficijensa

Dezinficijensi imaju značajan učinak na funkciju mnogih makromolekula (ugljikohidrati, masti, bjelančevine, nukleinske kiseline) i struktura koje su građene od tih makromolekula unutar mikroorganizama. Strukture koje se nalaze na vanjskoj površini bakterija su često primarna mjesta djelovanja dezinficijensa. Nakon interakcije s površinskim strukturama moguće su daljnje interakcije dezinficijensa s citoplazmatskom membranom, narušavanja stanične homeostaze odnosno inhibicije enzimatske aktivnosti, transporta elektrona i oksidativne fosforilacije .

McDONNELL (2008.) navodi koagulaciju, oksidaciju, prijenos energije te promjene u propusnosti stanične membrane i poremećaje u staničnoj strukturi mikroorganizama kao četiri najvažnija načina kemijskog djelovanja dezinficijensa. Tako aldehidi, fenoli i alkoholi dovode do križnog povezivanja dezinficijensa s različitim makromolekulama mikroorganizama i njihovom posljedičnom koagulacijom. Dezinficijensi na bazi klora, vodikovog peroksida, ozona i etilen oksida uklanjanju elektrone iz bjelančevina, masti i nukleinskih kiselina u mikroorganizama te tako dolazi do njihove oksidacije. Prijenos energije u obliku topline ili zračenja na mikroorganizme dovodi do denaturacije nukleinskih kiselina, fragmentacije i/ili koagulacije bjelančevina i oksidacije masnih kiselina u stanici mikroorganizma dok neki dezinficijensi poput kvarternih amonijevih spojeva i bigvanida posjeduju sposobnost narušavanja propusnosti bakterijske stanične membrane i izazivanja poremećaja u njihovoj strukturi.

S epizootiološkog stanovišta dezinfekcija može biti preventivna odnosno žarišna (BEDNÁŘ i sur., 2009.). Preventivna dezinfekcija obuhvaća postupke i mjere kada zarazna bolest nije prisutna u pčelinjaku ili njegovoj bližoj okolici. Redovito se provodi u okviru smjernica dobre pčelarske prakse i predstavlja sastavni dio normalne higijene u pčelinjaku. Održavanje pčelinjaka, opreme, pribora, hrane i vode za pčele u čistom stanju predstavlja osnovu preventivne dezinfekcije.

Žarišna dezinfekcija provodi se kada je zarazna bolest prisutna u pčelinjaku i ima za cilj uklanjanje mikroorganizama iz žarišta infekcije kako bi se spriječilo njeno daljnje širenje. Prema načinu izvedbe može biti kontinuirana i završna. Kontinuirana dezinfekcija podrazumijeva sustavne i ponavljajuće postupke od trenutka pojave žarišta infekcije u pčelinjaku. Može biti kombinirana s veterinarsko upravnim mjerama sanacije bolesti poput spaljivanja pčelinjih zajednica. Pod završnom dezinfekcijom smatramo jednokratni postupak nakon provedenih mjera sanacije bolesti.